**Prompty** to polecenia tekstowe, które podajemy systemom sztucznej inteligencji (AI), aby uzyskać od nich określone odpowiedzi lub działania. W kontekście generatywnej sztucznej inteligencji, takiej jak modele tekstowe (np. ChatGPT) lub graficzne (np. DALL-E), prompty są szczegółowymi instrukcjami, które wskazują, co AI ma wygenerować – może to być tekst, obraz, muzyka czy wideo. W praktyce oznacza to, że im lepiej sformułujemy prompt, tym bardziej precyzyjną i wartościową odpowiedź lub rezultat uzyskamy.

### Sposób tworzenia promptów dla osób ze specjalnymi potrzebami

Tworzenie promptów dla osób ze specjalnymi potrzebami powinno uwzględniać ich specyficzne potrzeby oraz bariery, z którymi się borykają. Oto kilka zasad, które mogą pomóc w opracowaniu efektywnych promptów:

#### 1. **Prostota i klarowność**
Dla osób, które mają trudności poznawcze lub ograniczenia w zrozumieniu skomplikowanych poleceń, ważne jest, aby prompt był sformułowany w prostym, zrozumiałym języku. Używanie jasnych i prostych słów pozwala na łatwiejsze zrozumienie, co system AI ma zrobić.

**Przykład:**
Zamiast: „Wygeneruj obraz przedstawiający abstrakcyjną scenę nocną inspirowaną postmodernizmem.”
Użyj: „Stwórz obraz nocy z gwiazdami na ciemnym niebie.”

#### 2. **Dostosowanie do potrzeb użytkownika**
Prompty powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb użytkownika. Na przykład, jeśli osoba ma trudności ze wzrokiem, prompt powinien zawierać bardziej szczegółowe opisy dźwiękowe lub tekstowe, aby można było łatwiej zrozumieć, co zostało wygenerowane. Jeśli osoba korzysta z narzędzi wspomagających mowę, prompt może zostać uproszczony tak, aby system AI lepiej zrozumiał krótsze frazy lub gesty.

**Przykład:**
Dla osoby słabowidzącej można zastosować: „Opisz dźwięki lasu nocą w szczegółach.”
Dla osoby z ograniczeniami ruchowymi, które wpływają na pisanie: „Stwórz obraz zwierząt w lesie.”

#### 3. **Rozbijanie złożonych poleceń na mniejsze kroki**
Niektóre osoby mogą mieć trudności z tworzeniem dłuższych lub bardziej złożonych poleceń. Dlatego warto dzielić skomplikowane prośby na prostsze części, które system AI może realizować po kolei. Dzięki temu użytkownik może z większą łatwością zrozumieć wynik.

**Przykład:**
Zamiast: „Opisz cały proces gotowania zupy pomidorowej.”
Użyj: „Najpierw opisz, jak przygotować warzywa do zupy. Następnie powiedz, co zrobić z pomidorami.”

#### 4. **Wsparcie kontekstowe**
Osoby ze specjalnymi potrzebami mogą korzystać z promptów, które uwzględniają ich specyficzne konteksty, np. ograniczenia sensoryczne lub potrzeby edukacyjne. Warto zadbać o to, aby prompty były dostosowane do poziomu zrozumienia użytkownika i aby AI reagowała w sposób empatyczny, oferując dodatkowe wyjaśnienia tam, gdzie to potrzebne.

**Przykład:**
Zamiast: „Opisz historię II wojny światowej.”
Użyj: „Opisz w prostych słowach, czym była II wojna światowa i dlaczego była ważna.”

#### 5. **Zachęcanie do współpracy**
Tworzenie promptów może być procesem interaktywnym, który pozwala użytkownikowi budować zrozumienie. Osoby ze specjalnymi potrzebami mogą korzystać z systemu AI, który prowadzi je krok po kroku, pomagając stworzyć bardziej precyzyjne polecenia. Dobrą praktyką może być zadawanie użytkownikowi pytań zwrotnych w celu lepszego doprecyzowania wyników.

**Przykład:**
Zamiast: „Napisz opowiadanie o podróży.”
AI może zapytać: „Czy chciałbyś, aby była to podróż w prawdziwym świecie, czy w świecie fantastycznym?”

#### 6. **Dostosowanie do technologii wspomagających**
Jeśli użytkownik korzysta z urządzeń wspomagających, takich jak czytniki ekranu, prompty mogą być optymalizowane pod kątem dostępności. Oznacza to, że system AI powinien być w stanie rozpoznawać i obsługiwać formaty wspierające, takie jak mowa czy gesty, umożliwiając osobom z niepełnosprawnościami ruchowymi lub sensorycznymi pełny dostęp do funkcji AI.

**Przykład:**
Użytkownicy, którzy korzystają z technologii głosowych, mogą preferować krótsze prompty typu: „Opisz plażę o zachodzie słońca.” Zamiast długich, szczegółowych wyjaśnień, AI może dostosować odpowiedzi do formatu audio.

### Podsumowanie
Prompty to proste polecenia, które pozwalają systemom AI na generowanie treści. W przypadku osób ze specjalnymi potrzebami ważne jest, aby prompty były dostosowane do ich indywidualnych potrzeb – zarówno pod względem prostoty języka, jak i dostępności. Rozbijanie skomplikowanych poleceń na mniejsze części, dostosowywanie odpowiedzi do poziomu użytkownika oraz dbanie o pełną dostępność w kontekście używanych technologii wspomagających to kluczowe zasady, które pozwalają korzystać z AI w sposób maksymalnie efektywny i inkluzyjny.